Een klein stukje geschiedenis betreffende Frans Bruijnseels

In de tweede wereldoorlog is Frans zo'n beetje in het verzet geraakt, doch er werden geen heldhaftige daden gepleegd.

Meer wat kwajongens streken zoals borden weghalen die door de Duitsers waren geplaatst, waarop opschrift JODEN VERBODEN. Met vrienden zijn er ook wel eens geweren gestolen uit een bunker op de Brunssemse heide, maar gelukkig niet gesnapt.

Onze Frans werkte in die tijd bij fotograaf Zenden in Brunssum en deed daar alle voorkomende werkzaamheden, zoals verkoop,opnamen maken, ontwikkelen , afdrukken enz. Dat was in 1943.

Het is ons niet bekend of het nu mijn broers baas, Zenden, of onze Frans, die in het blad PANORAMA van 1932 een karikatuur van Hitler, Musolini en Mussert hadden gevonden, een opname daarvan gemaakt en er de tekst bij hadden gezet: "Onze beschermers ". Vervolgens zijn er legio afdrukken van gemaakt. Een van die foto's is per ongeluk in de winkel terecht gekomen. Een dame die haar foto's kwam ophalen , werd verzocht om even te wachten, want die lagen nog in het fotolab.

Intussen snuffelde die "dame" wat rond in de winkel en ontdekte die karikatuur-afdruk. Achteraf is gebleken dat die "dame" lid was van de N.S.B. en er melding van had gemaakt. Enkele dagen daarna volgde er dan ook prompt en inval door de Duitsers en werd fotograaf Zenden gearresteerd. Hier kwam Frans tussenbeide en verklaarde dat niet Zenden, maar hij dat kunstje geflikt had. Zijn baas was getrouwd en had twee kinderen, vandaar.

De oorspronkelijke gedachte dat hij voor dat onbenullige akkefietje toch misschien wel een paar dagen in de cel moest brengen, pakte echter geheel anders uit. Frans heeft van Nov.'43 tot Aug.'44 in het concentratiekamp te Vught gezeten. Hij heeft nooit veel losgelaten hoe of hij daar in die tijd behandeld is, alleen dat jij bij tijd en wijle naar het vliegveld Gilze Rijen moest om daar blindgangers uit te graven.

Direct na de bevrijding van Brunssum op 19 september, is hij bij de Orde Dienst terecht gekomen, alwaar hij werd ingezet voor de bewaking van SS-ers en N.S.B.-ers op kasteel Amstelrade. In Mei'45 meldde hij zich aan als O.V.W-er en spoedig daarna werd hij ingescheept naar Malakka en later Java. In Indië was hij bij het tamboer en hoornblazerskorps waarvan hij ook instructeur was. Als fotograaf maakte hij veel foto's, ook voor zijn kameraden en om de kosten te drukken, stuurde hij de fotorolletjes op naar Nederland, met een opdrachtje erbij wat er mee moest gebeuren. Het adres van zijn baas wist hij natuurlijk nog wel. Bij die brieven van Frans moet iets bij geweest zijn wat mijn vader heeft doen besluiten om dat op te laten nemen in de PANORAMA. Wij zullen het nooit weten. Wat we wel weten is dat Binnenlandse Veiligheidsdienst tot tweemaal toe bij mijn vader is geweest. Er mocht vanuit Indië niets meer worden gepubliceerd en niets naar buiten worden gebracht. De gevolgen waren voor ons. Toen Frans op 6 Augustus 1947 in Toentang is overleden, was dat voor ons een mysterieuze dood. Niemand uit zijn omgeving wilde iets vertellen over de dood van Frans. Het leek er op als was er een zwijgplicht. Al is het al zolang geleden, wij hebben nog steeds een vorm van wantrouwen rondom de berichtgeving.

G. Bruijnseels, broer van F. Bruijnseels