Wonosegoro  door Jan Wijers

 
Hoewel ik van mijn gehele Indië-tijd een dagboek bijhield staan er op die bewuste 20 december 1947 slechts enkele  regels: Grote mislukte actie Wonosegoro. Zie gevechtsrapport te zijner tijd". Terwijl die dag en de dag er na de  moeilijkste dagen van mijn verblijf in Indië zijn geweest. Blijkbaar was ik niet in staat om een en ander uitvoerig in  mijn dagboek te vermelden. Zelfs van de 21e tot/met de 24e staat er geen letter in mijn dagboek. Van het verslag  dat ik toen heb gemaakt en aan de militaire leiding heb overhandigd heb ik helaas geen kopie. Het verslag was met de hand geschreven, maar je had toen nog geen kopieerapparatuur. Van het gevechtsrapport heb ik nimmer iets gehoord en ik kan mij niets herinneren van een reactie op mijn verslag en in mijn dagboek staat er ook niets over. Onwillekeurig moest ik dezer dagen, nu er zoveel te doen is over Srebrenica, bijna 55 jaar er weer aan denken. Op aanraden van mijn vrouw heb ik toch eens mijn geheugen geraadpleegd en het volgende genoteerd.

Onze mortiersectie werd ter ondersteuning afwisselend gedetacheerd bij verschillende compagnieën van ons bataljon, die op buitenposten waren gelegerd. Regelmatig gingen we mee op patrouille, meestal met twee carriers eventueel ter ondersteuning. Op de bewuste 20e december 1947 was er een geplande 24-uurs patrouille. Een hele  diepe penetratie in het vijandelijk gebied dat zeer slecht begaanbaar was. Derhalve konden we de carriers niet  gebruiken en moesten we gebruik maken van de pony's ( vier of vijf stuks ) Twee voor de vrij zware mortieren.  op iedere pony een stuk en de overige voor munitie. We liepen achteraan en een aantal uren ging dat goed, tot dat  de zwaar beladen beestjes er de brui aangaven en gewoon gingen liggen. In de kortste keren waren we het contact  met de groep voor ons kwijt, want die liepen gewoon door. Gelukkig hadden we een beveiligingssectie onder leiding van sergeant van der Linden bij ons.  In totaal waren we dus met ongeveer 22 mensen. Wat onze radioman ook probeerde, we kregen geen contact meer  met de hoofdgroep. Deze man liep te sjouwen met een zwaar apparaat....! Thans vergaat de wereld van de GSM-metjes, hadden we die toen maar gehad, dan hadden we de commandant van de patrouille kunnen bellen. Helaas.....geen contact meer via de ouderwetse "radio" , zo noemden wij dat apparaat, want dat maar een beperkte actieradius. Bij patrouilles  was de radio altijd nodig in verband met doorgeven van coördinaten door de leiding van de patrouille ingeval  ondersteuning noodzakelijk was, want dan kon ik de afstand en richting bepalen voordat vuur kon worden gegeven. 
Het berekenen van de afstand was ook nodig om te weten hoeveel zakjes kruit moesten worden toegevoegd aan de  ontstekingspatroon van de mortiergranaat. 
Vanaf het moment dat we het contact verloren, liepen we nog een tijd doelloos door, in de hoop dat de leiding  contact met ons zou opnemen. Echter dat gebeurde niet....... totdat we plotseling vanuit een kampong werden  beschoten. Allemaal in de dekking en flink tegenvuur gegeven. Sedert mijn training in Singapore had ik geen schot  meer gelost maar op die dag moest de gehele inhoud van het magazijn van mijn stengun er aan geloven. 

Tevoren hoorden we kogels over en langs ons heen fluiten. Echt fluiten....dat vergeet je nooit meer!! Gelukkig hield het vuren uit de kampong vrij snel op, tenslotte werd het door ruim twintig man beantwoord. Het was toch een hele  consternatie. De nr.1 van een der mortieren was zijn vizier kwijt, maar dat vond ik niet zo erg. Gelukkig was  niemand gewond. Ik moet er niet aan denken dat iemand gewond was geraakt of nog erger....hoe had je dat moeten oplossen gesteld dat je het zelf had overleefd.... We besloten onmiddellijk via een omweg terug te gaan maar ook  daar zat het even tegen. 
Want we moesten over een klein riviertje ( kali) er was een smal bruggetje zonder leuning en we kregen de pony's  met hun zware last er niet overheen. Er zat niets anders op dan door de kali te waden met de beestjes nadat ze even  ontdaan waren van de zware last en toen heb ik besloten om de munitie in de kali te dumpen en mortieronderdelen  te verdelen over alle pony's. Op de manier was het gewicht dragelijk voor de dieren, want de terugtocht was nog  heel lang. 
Ik meen dat we ongeveer zes uur later dan de hoofdgroep in de omgeving van Salatiga terug waren .....en blij dat  we het er nog zo goed hadden afgebracht!!! Ongetwijfeld zullen er nog sobats zijn die deze moeilijke tocht hebben meebeleefd.
Dit verhaal is geheel uit het hoofd opgeschreven. Mogelijk dat er wat vergeten is of dat er iets niet geheel juist  is  weergegeven.Nog steeds vraag ik mij af:  Wat was het nut van zo'n zware lange patrouille en zoals gebleken is niet zonder gevaar, bovendien in zeer moeilijk  begaanbaar terrein. Op maandag 29 december lees ik verkort in mijn dagboek: Uitstel der mobilisatie heeft een  morele terugslag tengevolge. Door het vertrek van de stoottroepen naar huis in Januari a.s. Zij hadden een hogere prioriteit omdat zij enige weken eerder uit Nederland waren vertrokken. Door het vertrek van de stoottroepen  worden onze diensten nog zwaarder, waarom dan uitgerekend zulke zware tochten voor een uitgeput bataljon, kort voor ons vertrek naar Nederland al duurde dat nog ongeveer 4 maanden......... Want op maandag 19 april 1948  gingen we in alle vroegte in Semarang aan boord van ms "Johan van Oldenbarneveld"
                                                                                                                                          
                                                                                                           
                                                                                                                                       
                           Jan Wijers                                                                                                          

< naar verhalen  /  < naar index